Jose Artetxe idazle argiari

Matxain, Manuel

 -1-

 Astero ostero «ZERUKO ARGIA»

 bialtzen didate neri,

 eta bertatik esaten dezu

 aspaldi amaika egi.

 Zuk ardoari ardo deitzen da

 ogiari berriz ogi,

 idazle batek egin lezaken

 gauzik onena da ori.

 -2-

 «Zeñen bertan da zeñen urruti»,

 zan zure lan baten gaia,

 egun artatik, Joxe, ba-neukan

 zurekin itzegin naia.

 Zure luma da pake-zalea

 ta burrukaren etsaia,

 ongi dakizu nundik datorren

 oker askoren sustraia.

 -3-

 Zure lan ori, gutxienez, det

 sei aldiz irakurria,

 bear zan mallan jartzen zenduan

 Toribio Etxeberria.

 Bere erritik urruti il da,

 ta ez da arrigarria,

 zuk bezelaxe baizuan arek

 biotza xamurregia.

 -4-

 Gizon langille eta umillik

 Euskalerrian bat bazan,

 nere ustetan,len esandako

 Toribio ori izan zan.

 Ain goxo eta xamur idatzi

 zenduan bere gorantzan,

 bukatu arte irakurtzen ni

 negarrez aritu nintzan.

 -5-

 Enteratua nengon aurretik

 nola zegoan makala,

 baña alare pena artu det

 jakindakoan il dala.

 Ain zan leiala, ain zan umilla,

 ona ta esku-zabala,

 seguru nago, Jaun Zerukoak

 bere ondoan daukala.

 -6-

 Beste lantxo bat oso ederra

 idatzi dezu lenguan,

 esanaz garbi, Sara aldean

 zuk zer ikusi zenduan.

 Bi donostiar joanak emendik

 gerra asi zan orduan,

 nekatu gabe, gogor lanean,

 tobola baten onduan.

 -7-

 Guk txartzat jotzen genituanak

 karidadea egiten,

 neronek asko ikusi ditut

 ta ez da zalla sinisten.

 Ba-al dakizu zer burutapen

 iñoiz etortzen zaizkiten?

 onak nor diran Jaunak besterek

 ez ote duan jakiten.

 -8-

 Askok daukagu, zoritxarrean,

 santuak geran uztea,

 obea degu iritzi ori

 danok lenbait'len uztea.

 Zuk idea bat ba-daukagu ta

 nik berriz ba-det bestea,

 gauz orregatik ez dago ondo

 biok burrukan astea.

 -9-

 Oraintxe ere burrukan dabill

 ia munduan erdia,

 osoa ere jartzeko dago

 orain arrixku aundia.

 Ainbeste gerra eta naigabe

 ez ote da etorria,

 bere neurritik irten dalako

 gizonen arrokeria?

 -10-

 Gaur munduari begiratuta

 Joxe, pena ematen du,

 aurrerapena galanki baña

 okerrik ezin zuzendu.

 Aita Santuak au ikusita

 erdi-negarrez esan du,

 tiroka baño obe degula

 guk itzegiñaz konpondu.

 -11-

 Zazpi urtean pasatua naiz

 kanpoan egun da gabak,

 Jaunari esker, ez ninduten ni

 sekula ikutu balak.

 Baña alare jarriko dizkat

 al badet gerrari trabak,

 gure moduan ez ibiltzeko

 geronen seme ta alabak.

 -12-

 Gizon argi ta pake-zalea

 zera, Artetxe, benetan,

 ori ederki ikusten det nik

 egin dituzun lanetan.

 Neroni berriz oso exkaxa

 idazten eta izketan,

 beingoagatik barka zaidazu

 utsegin badet ezertan.