Allenderen alargun eta Txileri

Matxain

 I

 Zuen errian zer gertatu den

 nik emen jakindakuan

 bertso batzuek jartzeko luma

 laster artu det eskuan.

 Zure biotza gaur egongo da

 penakin ia lertuan.

 Gurutzetxo bat guztiontzako

 bada gabiltzan lekuan.

 Pazientzian eraman zazu

 Jesusen izen santuan.

 II

 Zuk motiboak badituzu bai

 triste egoteko aiña,

 gizona il da Txileri berriz

 moztu diote mingaiña.

 Gero santutzat beren buruak

 jo dituzte alajaiña.

 Gezurra dana egi biurtu

 naiean dabiltza baiña,

 denboraz, noski, izango dute

 merezi duten ordaiña.

 III

 Txiletarraren naia izan da

 oso denbora guztiko,

 nik banakien kapitalistak

 etziotela utziko.

 Auek ez dute langillearen

 aide legerik jarriko,

 baiña badakit ez dezutela

 iñola ere etsiko,

 bestela beintzat galdu zerate

 zeon bizitza guztiko.

 IV

 Agintari bat langillearen

 alde emen jartzen bada

 berealaxe izango ditu

 berak amar milla traba.

 Allende jauna zerbait asi zan

 baiña etzioten laga.

 Txuri ta gorri, ori ta beltza,

 laikoa edo kristaua

 bi dituanai bat emateko

 alperrik esatea da.

 V

 Allende jauna langillearen

 aide jarri zan orduan

 berealaxe tratatu zuten

 pixti tzar baten moduan.

 Jesus maitea, ark zure itzak

 eduki zitun goguan,

 zuzentasuna ta jostizia

 izan zitezen munduan,

 bi zituanak bat emateko

 zerorrek osan zenduan.

 VI

 Asmo on oiek Allende jaunak

 artu zituan gazterik,

 langillearen joan etorriak

 ez diralako uskerik.

 Mundu guztian neretzat etzan

 gaur agintari oberik,

 bere izenak ez du merezi

 gorantza gabe uzterik,

 etzualako lurrean egin

 Kriston esana besterik.

 VII

 Txile aldean zer gertatu dan

 guk ez jakinarren klaro

 zerbait gogorra izandu dala

 oso sinistuta nago.

 Ezker jendea artua dute

 iñoiz baiño okerrago.

 Talde ortatik ia geiena

 giltzaperatua dago.

 Len erdipuerdi baldin bazeuden

 orain askoz okerrago.

 VIII

 Ur zikiñean pozez ibiltzen

 zaizkigu arrantzaleak,

 naiz langilleen odolarekin

 berriro busti kaleak.

 An ez dituzte irakurriko

 nik jarritako aleak.

 baiña alere jakin bezate

 bertako indar-zaleak,

 aizea ereiten duenak biltzen

 ditula denboraleak.

 IX

 Petxua jo ta damu det Jauna

 esanarekin bakarrik

 seguru egon ez da zuzentzen

 guk egindako okerrik.

 Beste munduan ez dute artzen

 urrerik eta zillarrik,

 Kriston aurrean ez dutelako

 arrokeriek, indarrik.

 Lagun urkoa maite ez badu

 beste guztiak alperrik.

 X

 Txile maitea, laguntzen dizut

 nik eramaten lutua,

 baiña berriro aurki joko du

 askatasunen tutua,

 naiz zu gaur egon beso ta anka

 soka gogorrez lotua.

 Mundu guztia zorionean

 daukazu konturatua

 il diran oien odolak ziur

 emango dula frutua.