inprimatu
Post tenebras spero lucem. (Arrats illuna, amets beltz eta negargarriak)
Izenburua:
Post tenebras spero lucem. (Arrats illuna, amets beltz eta negargarriak)
Sinadura:
Manterola, Jose
Urkizaren iruzkina:
, 558-560
Egilea(k):
Manterola, Jose

Argitalpena:
Euskal-Erria.
Urtea:
1884
Argitalpenaren urtea:
10
Alea:
Orrialdea:
522-523

 

 

 

 

faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


faksimilea ikusteko


Post tenebras spero lucem. (Arrats illuna, amets beltz eta negargarriak [Has.])

 

Manterola, Jose

 

 Arrats illuna, amets beltz eta negargarriak,

 Ekaitz gaiztoa, chimist ta turmoi izugarriak,

 Utzi nazute, asko dirade ditudan penak,

 Utzi nazute, Jainkoagatik, zoazte denak.

 Utzi nazute bakar bakarrik nere miñakin,

 Dolore garratz, oñaze gogor ta samiñakin;

 Zoazte laster, t' il bear badet, izan dedilla

 Nere eriotza aldan lenena ta isill-isilla.

 Eriotza, ¡ai! zein gogorra dan ta lazgarria

 Ama batentzat laja bearra mundu tristia!

 Laja bearra! ta ¿noiz ta nola? baso illunean,

 Ikusi gabe ume bat ere bere aurrean,

 Guraso denak naspilla aundian emen utzirik

 Gorrotoz eziñ bata bestea iya ikusirik,

 Gure anziñako lege zar aiek oñazpitubak,

 Gure asaben oitura ederrak betiko aztubak.

 ¡Ai, nere umeak! ¡Nere ume triste zoragarriak,

 Aur sentsugabe bein ta milla aldiz kupigarriak!

 ¿Zer ai zerate bata bestea purrukatutzen?

 ¿Zer zabiltzate zuen erria lurperatutzen,

 Zuen gaitzakin malkoz beterik bazter guziak,

 Negar samiñez, dolu galantaz, biotz guriak?

 ¿Zer etsai gaizto sartu da emen zuen artean?

 ¿Zeñek ekarri zaituzte ontara zuen kaltean?

 ¡Ai, nere umeak! Jainkoagatik, aski dezute,

 Gorroto charrak! alde batera laja itzazute

 Ta anai iltzalle armak botarik eskuetatik

 Ta etsaitasungo pozoi guztiak biotzetatik,

 Atozte denak, noizbait bezela, bat egiñikan

 Guztiok alkar, anaien legez laztandurikan;

 Besarkaturik, pake santuan, atozte denak

 Chukatutzera, seme maiteak, Amaren, penak...

 Atozte, atozte; begira emen aritz santua

 Gure Jainkoak bere eskuakin beiñ landatua,

 Errege frankok agurtu duen arbol zuzena,

 Euskaldun fuero eta legeen iduripena;

 Onek ematen duen itzalpe gozo-gozoan

 Danok batean biziko gera pake osoan,

 Izanik beti, len bezelase, gudarik gabe,

 Gure mendi ta ibar ederren jaun eta jabe.

 ¿Ez dezute aitzen...? Orretaraño ichumusturik

 Zaudezte eziñ Amaren boza ezaguturik?

 Ez dirade ere zuen biotzak oso samurtzen

 Ikusirikan neria onela negarrez urtzen?

 Ume tristeak, galdu zerazte beti-betiko,

 Zuen artean paken iñoiz ez da ikusiko;

 Galdu zerazte, galdu dezute Euskal-Erria,

 Galdu dezute, azkenen, zuen Ama tristia.

 Jaun Jaungoikua, oen okerrak barka ditzatzu

 Ta zure eskuaz euren biotzak; ikutu itzatzu;

 Ichuak daude gorrotoa ta etsaitasunez,

 Gogarrituak ez dute ikusten pozoitasunez;

 Zabal-arazi zazkizu bada bee begiak

 Berriro ta ongi gorde ditzaten zure legiak,

 Geraturikan izugarrizko guda onetan

 Ta anai-arteko deserakida gogor oietan.

 Argi ditzatzu zure doaiaz Jaun on ta nundia

 Isuririkan euren biotzetan zure grazia,

 Ta oien erruak kitatutzeko, Jaun on nerea,

 Emen naukazu, au baliz zere borondatea.

 Jaun almentsua, nere bizia arren ar zazu,

 Mundu ortatik zure ondora eraman nazu...

 Agur betiko... biotz-biotzeko Euskal-Erria...

 Agur umeak... gorde zazute... itzkuntz neria...

 

 Zer ikusten det Emakume bat

 Illik zuaitzaren oñian,

 Korderik-gabe chimisten batek

 Utziko zuen agian.

 

 Ama euskera da! ¡Ama tristea!

 Ez aldu onek umerik

 Bere urteakin onela uzteko

 Leku oetan bakarrik?

 

 A, eskergabeak! Dizaizutela

 Oben au Jaunak kontuan

 Zuen gandikan zer lezake iñork

 Ichogon iñoiz munduan?

 

 Alare oraindik asnasa artzendu,

 Bizirik dago gajoa,

 Pultsua badu ta aterako da...

 ¡Eskerrak Jaun Jaungoikoa!

 

 Ama Euskera, emen naukazu,

 Jaso-ezazu burua,

 Ekaitz gogorra igaro da ta

 Gozatu ere zerua;

 Zabal itzatzu, Ama maitea,

 Berriro zure begiak

 Ta Euskal-Erria alai bezate

 Zure bealdi argiak.

 ¡Utzi nazute, ametsak, iltzen,

 Utzi nazute pakean...

 Esna zaitea sosega zaite,

 Aitor daukazu aurrean!

 ¿Aitor diozu? ¿Zer nai dirazu?

 ¡Zer naiko dizute Lagundu,

 Leku ontatik atera eta

 Zure pen oiek bigundu.

 ¿Non nago bada?

 

 ¿Non zauden? Ibar

 Bakartsu baten erdian.

 ¡Ai, nola da, bai, oroitutzen naiz,

 Oroitzen naiz doi-doian.

 ¿Ta nere umeak?

 

 Zure umeak

 Badarabilte zer egiñ

 Been artean orain dakarzten

 Deserakida oyekin.

 Ume tristeak. Oen ekoizko

 Eskergabeak iltzera

 Ekarri naute, eta alare

 Mundu ontatik bestera

 

 Ez nuke joan nai, ikusi gabe

 Berriro nere aurrean,

 Laztandurikan beiñ ta milla aldiz

 Eriotzako unean.

 

 ¡Eriotza!... ba! utzi zazkizu

 Pensamentu oiek alde bat,

 Euskal-Erriak bear zaitu ta

 Bizi beazu onentzat;

 

 Ume ergel oiek aseko dira

 Noiz bai! guda triste oitzaz

 Ta orduan oso damuz beterik

 Euren eskergabe beltzaz;

 

 Barkazio eske biartuko dira

 Zure oñetara den-denak,

 Chukatutzera zure malkoak;

 Arintzera zure penak.

 

 ¿Zeñek orduan aztu-arazi

 Euren arteko bekaitzak

 Gerra ondoan gelditzen diran

 Oroipen beltz-ta leikitzak?

 

 ¿Zeñek oyechek zu ilko baziña

 Biurtu lengo pakera,

 Piztu-arazirik sorterriari

 Zor dioten maitaera...?

 

 Beñere baña bearrago zaitu

 Orainche Euskal-Erriak....

 Zu iltzen bazera galdubak dira

 Ebroz onunzko alderdiak.

 

 Egia da ori Aitor laguna

 Neronek ere badakit,

 Bañan, ¿zer egin biotz guzia

 Pusketan badijoakit?

 

 ¿Zer egin, Ama? Biziagatik

 Aldan guzia al-egiñ,

 Españiako bazter lenen au

 Betiko ondatu ez dediñ.

 

 ¿Nola ordea? nik ez nezaket

 Pena geiago sufritu...

 

 ¿Jesus-en Amak askoz geiago

 Ez zituen padezitu?

 

 Bai, ori ala da, baña ura zan

 Jaunaren Ama laztana.

 

 Jainko onek berak emango dizu

 Bear dezun eramana.

 

 ¿Nola ordea, nere aur tristeak

 Zuzendu bide onera?

 

 Oso etsirik, berak berriro

 Biurtuko dira echera.

 

 ¡Ai, Aitor, Aitor! deitu diotet

 Milla bider, baña alperrik,

 Ichumustuak, ez dute aditzen

 Ama, zarraren esanik.

 

 Jainkoarena aituko dute

 Ala konbeni danean,

 ¿Ta zeñek daki ekaitz triste au

 Sentiturik gaur gañean,

 Turmoi gogor ta dunbadarian,

 Chimist argi ta azkarrean,

 Ikusi duten, izugarrizko

 Jaunaren boza batean,

 Guzi-alduben begi zorrotza

 Berai begira bestean?

 

 ¡Ai bada Jaunak, noizbait alare

 Balitu ikutu biotzean!

 Zalantz onetan, Aitor maitia,

 Ez nago ordea soseguz,

 Ta iñolare ezin mugi niteke

 Bakarrik ta nere buruz;

 Zoazkit, bada, ia agertzen dan

 Nor edo nor ingurutan

 Nere ume triste oien berririk

 Iñondik dakienikan.

 

 Bat edo beste agertutzen dan

 Orainche joango naiz pozik

 Ta ageri balitz emenda laster,

 Ortaz ez euki beldurrik.

 

 Zoaz, bai, Aitor, zoaz Jaunagaz,

 Ia ekartzen nazun, berririk.

 

 ¡Euskal-semeak, atozte laster!...

 ¡Aizu, gaztea, emendik...!

 Gazte polit bat lasterka dator

 Aditurik nere boza

 ¡Jaun almentsuak, ekar dezula

 Bazter oetara poza!

 


inprimatu