Euskal-Oroitza Kalderon Aundiari bere bigarren eunteko mugaldian
Manterola, Jose
1
Amets bat zala bizitz au, zion
Erramu utza gure uzteak,
Irudipen ta zorabioa
Munduaren gora berak;
Engaņio ta utzirudia
Lurreko gauza guztiak,
Irudetzian gure on ta atzegiņ
Ala nola gure penak,
Amets bat oso gure bizia
Ta amets utzak gure ametsak.
2
ŋOte dirade ametsak ere
Zure aomen argitua,
Lur triste onetan utzi zenduen
Izen txit oitagitua,
Gaur Espaņiak, mundu guziya
Ikusirik argitua,
Zure buruan ipintzen duen
Erramu urrezko korua,
Eta emen bian zureganunzko
Senti oi dan mirezkua...?
3
Ez ez, ez dira oyek ametsak,
Ez da au ez irudipena,
Begira zazu, aditu zazu,
Drama-asletan onena,
Pozez beterik, oso arriturik,
Deadartzen zaute lenena,
Eta urrezko egal ederrez
Jantzirik jainkosa omena,
Mundurik-mundu, erririk-erri
Darama ariņ zure izena.
4
Gudari ona, apaiz obea,
Izkribatzalle bikaņa,
Komedi-asletan gaiņ-gaņekoa
Beste bat ez beziņ aņa,
Ez da arritzeko, ez miresteko,
Arkitzia gaur Espaņa
Zoraturikan, ikusirikan,
Mundu guzia aiņ apaņa,
Askidatzeko zuri zar dizun
Omen eder ta izengaņa.
5
Ez eta emen bakarrik
Festa eder oek ez dira,
Erri guziak elkarturikan
Zure omenaren argira
Onrasko leyan famatzen dute
Zure argidotar kondaira,
Ta irakurririk liburu eder
Munduari emanak jira,
Zure irudi gurgarriari
danak daude gaur begira.
6
Ara Parnaso mendian ere,
Musa-andreen bizitzan,
Apolo jaun ta bere semeak
Elkartzea diran lekuan,
Lope de Bega, Tirso, Moreto,
Breton, Ayala, Montalban,
Sakespeare, Korneli ta beste geiago
Danak pozez bildurrikan,
Kenduaz beren koro ederrak
Jartzen dizkizute oņetan.
7
Bada naiz Jaunak Lope-ri eman
Ugaritazun aundia,
Tirso-ri iori gozitz ederrak
Eta ziadi argia,
Rojas, Moreto ta beste askori
Aditz ederreen doia,
Bakar bakarrik eman zizkizun
Andizki ain arrigarria,
Paragabeko gaitondoa ta
Iztunde zoragarria.
8
Doai oekin igo ziņaden
Odoiak ikusteraņo,
Egazti artean oi dan bezela
Arranoa zeruraņo;
Igo ziņaden, ego sendoaz,
Iņor ez zan lekuraņo,
Ta argatik zure oroitz ederra
Garbi bizi da gaurdaņo,
Ta biziko da munduba mundu
Izan dedin arteraņo.
9
Bai, baliteke, izan liteke.
Ametsa dela biziya
Izan liteke munduba ametsa,
Ametsa ere guztiya,
Baņa zerutik, zauden tokitik,
Baldin bada ikusiya
Zure on menean gaur egiten dan
Otsandi zoragarriya,
ez dezu esango ametsa dala
Iritxi dezun gloriya,
10
Mundu guziyan entzuten dira
Kantu ta musika ederrak,
Izkuntz denetan otsestitutzen
Zure lan arrigarriak;
Ta Espaņatarrai elkarturikan
Erri arrotz bakanenak
Koru eder ta dizdizariak
Zillar ta urrez egiņak
Dakazkite gaur galaitutzeko
Zure buru ta kopetak
11
Leku danetan gaur ageri da
ĄO izkribatzalle argia!
Erramu ostoz apaindurikan
Zure tallunz gurgarria,
Ta Gadez-tikan Tiber eraņo
ĄAu gauza mirezgarria!
Zeru ta lurrak erakutziaz
Dizuten borondatia,
Batetan danak esaten dute,
Kalderon, zerala aundia!
12
Nik ere bada, naiz izan arren,
Biur zari oso motza,
Nairik euskaldun izena eta
Gure arrigarrizko izkuntza
Ager ditezen zure festetan,
Suturik nere biotza.
Egiten dizut itz-neurtu oen
Amoriozko ezkeintza:
Ar zazu, bada, Kalderon ona,
Euskaldun baten oroitza.