Edurtzan...

Manterola, G.

 Trumoi durunda, ortze illuna,

 Edur malutak ondoren,

 Lumen antzera jolasean lez

 Ugari dakustaz jausten.

 Txori gaxoak iges bildurrez,

 Umeak pozez begira;

 Zugatz adarrak beingo batean

 Zuriz apainduten dira.

 Ordu gitxitan mendi gallurrak

 Aldatz, zelaiaz batean,

 Izar zuri zoragarriak

 Artu dauz bere menpean.

 Urrundik dantzut arranen otsa...

 Artzañak datoz igesi;

 Ardi gaxoak janaritzeko

 Alde egin dabe menditik.

 Edur malutak jausi ta jausi

 Gero ta ugariago,

 Tellatu eta etxe inguru

 Margotuaz zuriago.

 Leio barrutik ikusgureaz

 Zar eta gazte begira;

 Lauso artean edur pullaka

 Gazteak ikusten dira.

 Zara ta zara aurrera darrai

 Edurrak bere lanean...

 Lurmen txiki bat ez da agiri,

 Urrean ez urriñean.

 Tarteka, nonbait ikusgureaz,

 Eguzkik laño artetik,

 Begiratzen dau, bildurtuta lez,

 Eskutatzeko bertatik.

 Gaba eldu da. Dana da ixil...

 Sendiak goiztar oera;

 Edurra barriz, atseden barik,

 jausi ta jausi lurrera.

 Goizez edurra gizenik dago,

 Leio-leiarrak lausorik;

 Txori gaxoak erruki eske

 Bertan dakustaz otzanik.

 Gizon da pizti otzanduteko

 Ez da gosea langorik!...

 Ogi bilderrak botaz batean,

 An dira bizkor txoriak,

 Begiak zoli, erdi egazka,

 Garbitzen apur guztiak.

 Baserrietan, sutzar inguru

 Aiton zarra illobakaz,

 Zur eta adi dauzala danak

 Edurtza-ipuin zarrakaz.

 ..."Gazte nintzala joan nintzan, bein,

 Baso-beleten mendira...

 Pozez nengoan erdi leituta

 Eldutakoan etxera.

 ¡A zan edurtza! Goiak illun ta

 Alde guztitik zuria...

 Samaraño sartu nintzan ba

 ta galdurik bizia!...

 Estu ta larri gora begira

 Gorbeiko Gurutz Deunari,

 Andra Mari'ren bidez eskatu

 Laguntza Goiko jaunari!...

 An egon nintzan urten ezinik

 Basurde irrintzak entzuten;

 Arrano baltzen "kra" "kra"z batean

 Ardi galduak billatzen...

 Aize txistua kendu ezkero

 Eriotzako ixilla,

 Alde danera begiratuta

 iñortxo bez nire billa...

 Uste neban nik une aretan

 Egin ebala nireak,

 Ezpaninduen lagundu laster

 Zeruko Ama maiteak.

 Maite damua egiten negon

 Neure oben danakaitik,

 Eta onelan neure izena

 Dedar egien urrundik.

 Gerotxoago urrean nantzun

 Gure Zoli'ren auzia,

 Andik lastertxo neure anaien

 Eupada didar zolia.

 Pozez beterik nire biotzak

 Baturik indar guztiak:

 "Ementxe ñagok!" -erantzun neban-

 "Ementxe, anai maiteak!"

 An ziran laster, Zoli aurretik

 Buztanari eragiñaz,

 Nire anai Anton ta Mikel

 Maitasunezko laguntzaz.

 Nik artu neban pozaren barri

 Ezin neike oin azaldu,

 Biotz taupadak pozez beterik

 Laster nintzan otzaz aztu.

 Nekez ba'zan be denok batean

 Nozbait jo gendun etxera,

 "Eup!", didar baten estu ziranak

 Urten euskuen bidera...

 Egundo bere ez yat aztuko

 Egun eustien arrera!

 A zan poza ta nasaitasuna

 Artu ebena guztiak,

 Besarketuaz aita ta ama

 Ta nebarreba maitiak.

 Jazo yatano edestu neutsen.

 Adi ziran arriturik.

 Zelan zeruko Ama Maiteak

 Zaindu nenduan bizirik.

 Jantziz aldatu, esne beroa

 Gogoz edan nebanean,

 Barrituta lez gelditu nintzan

 Jarririk neure senean.

 Eskerronagaz Agurtza Deuna

 Esan genduan biotzez;

 Gero guztiok, oeratuta,

 Atsedendu gendun bakez.

 Ordurik ona edurra jausten

 Dakustadan bakotxean,

 Beartsuakaz gomutatzen naz

 Esanaz neure artean:

 "Edurra zuri, polit benetan

 Gorputzeko begientzat,

 Baña baita be baltz eta gogor

 Zoritxarrean danentzat".