Motiborikan asko badaukat
Leunda, Manuel Antonio
Motiborikan asko badaukat
bertso berriyak jartzeko,
mundu onetan neregatikan
ez dira asko gordeko;
kulpa dubena ager dedilla
bere denbora guztiko,
merezi diran gauzak esanda
oriek ditut utziko (1).
Animali bat ostu dirate
orain etxetik katua,
orregatikan arkitutzen naiz
pena aundi bat artua;
siņale onak emango ditut
egon ez dedin aztua,
eraman diten adiskidia
dagoala aberastua.
Katu gaixua maitia nuen,
ederrez pare gabia,
falta etxian sentitzen degu,
orra bakoitzak beria;
jateko etzan eskusarikan
izanagatik emia,
usteko zuten egongo zala
angulak baņo obia (2).
Katu gaixua garbitu dute
or tabernaren batian,
pikaroren bat allegatu da
sobre neretzat kaltian;
sagu guztyak igarri dute
ez dagoala etxian,
barkaziyorik ez dauka iņork
ordaņa eman artian (3).
Galderarikan ez dute egin
ote dagoan saltzeko,
borondaterik ez dute oiek
ordaņa entregatzeko;
kozineruak parezka tiran
ederki maniatzeko,
barau-egunik ez dute izan
nere katua jateko.
Katu gaixua gizena neukan
esnia ondo emanik,
mundu ontako arratoiakin
geiago ez dezu lanik;
ni besterikan ez du izango
pena artutzen diyonik,
esperantzarik ez daukat orain
berriz etorriko danik.
Burua eta ankak zeuzkaten
kaņu-zuluan gordeta,
billatutzia egokitu naiz
usaira akordatuta;
planta ederra zeukan gaixuak
mami guztyak kenduta,
negarrak ere erteten ziran
larrua ezagututa.
Katu gaixua txuriya nuen
eta bigote gorriyak,
belarri motxak zituen baņa
begiyak oso larriak;
jan dutelako etxian dauzkat
oso galera aundiyak.
Kalte aundiyak nola dituten
adieraztera nua,
arratoiantzat ez det geiegi
ganbaran detan granua;
sukaldetikan sentitu eta
koleratuta banua,
elbarririkan ez da barrunda,
guztiya dabil sanua.
Karreran daude egun guztiyan
gordeta egur tartian,
zazpiretako asitzen dira
binaka eskaratzian;
arratoiakin korridak daude
orain Leunda'ren etxian,
burruntziyakin preparatzen naiz
graneruako atian
Premiyarikan ez baldin bada
zertarako esan gezurra?
Bizi zanian ark egunero
garbitzen zuen muturra;
baita aguro txikitu ere
arratoiaren zintzurra;
arrimatzeko bildurrak zeuden
ura zeguan puntura.
Falta dedala akordatzen naiz,
ordaņa ez da agiri,
sentimentuak ertetzen diyo
biyotzetikan Leunda'ri;
tamaņa ortan eltzen diyonak
katu zarraren zaņari,
gusto obia artuko diyo
ollasko-pare onari.
Pikaro oiek txasko ederra
entero egin dirate,
erneatutzen ez dit baņan (sic)
ixilik egon litezke;
jakiten badet emango diyot
tokatzen danari parte,
orrelakuak bildurtutzia
pizka bat merezi dute.
Gusto duenak aditu beza (4)
bertsuen errematia,
gizonarentzat onra txarra da
besteren gauza ostia;
baldin geiegi esaten badet
jango dirate bestia,
Leunda'k entero desiratzen du
zein diran agertutzia.
