Chakur jakina
Larrondoberri
Etche batean,
Egun berean.
Sortu ziren bi chakur;
Biek zuten ilea kizkur,
Biak ziren beltzak;
Batek zituen lau hatzak
Eta buztan mokoa churi
Elhurra iduri;
Eta gauza bat ederra,
Kopet erdian izarra.
Beiraturik polliten hori
Bertzea zuten igorri
Zaku batean urera
Biziaren galtzera,
Suerte on batez bidean
Agertu zenean
Olio saltzaile bat.
Hunek ez ahalzuen hambat
Chakurrez amets orduan,
Olioa zuken buruan.
Oliokinetan ere
Bihotz onekoak badire.
Urrikaldurik potchoa,
Hunek artu zuen gaichoa.
Ongia ahalaz egizu,
Noizbait saria badukezu.
Chakurra emanik zarean,
Hau goan zen bere bidean,
Oihuka herriz herri:
Olio! olio berri!
Potchoa handitu zenean,
Arin zabilan aintzinean;
Eta hartze ona baitzuen,
Dantzan ikasi zuen,
Egoten tente, chutik goaten,
Achtaparttoaren emattchu;
Egiten zuen arroda,
Eta hau ederrago da,
Bat ez baitzen haren nausi
Pimpoilka egiteko jauzi.
Haren justak ikusirik
Jendea zagon miretsirik;
Oro, chakurrarengatik,
Erostera zoazen oliolik,
Nola eskuin eta ezker.
Chakur maiteari ezker,
Nausiak saltzen zuen olio;
Horrek zuen harentzat balio.
Chakurra salbatu bazuen,
Saria kausitzen zuen.
Biak noizbait itzultzen dira
Chakurtchoaren herrira,
Hedatu zenean berria,
Hango chakurreria
Laster bildu zen karrikan.
Orok saiugatuz errepikan.
Bai eder ziren begiko
Guziak kokoriko
Jarriak inguruan
Chakurrek duten moduan.
Zenbat izan zuen komplimendu
¿Guri nork orai erranen du!
Egiten ongi ethorri
Ontsa kausitzen dut hori;
Bainan laudorioak
Bakhan dira egiazkoak;
Balakuari darrayo
Noiz edo noiz enganio;
Ez dagoena erneki
Ohartzen da berantegi.
Etzuen egin chakurtchoak
Kontu hori chorotchoak.
Bere ustez ongi zela
Erakustea berehala
Zenbat zuen jakitate,
Lehenik jarrizen tente,
Gero chutik ibili,
Egin asko itzuli,
Dantzazu inguruka
Balantzatuz jestuka.
Azken buruko ederrena,
Guzien harritzeko zena
Bildu zen karakoilka
Airera jauzi pimpoilka.
"Hori hori zein ederra den!"
Handi chumeak oihuz zauden.
Orduan egin zen espantu
Eta chakurra urguluz hantu;
Bazabilan burua gorarik
Egiñez urbatza superrik.
Hula mintzatu zen anayeri:
»Maitetchoak orai da ageri
»Zenbat zareten dohakabe
»Mundua zer den jakin gabe
»Nahi baitzarete hula egon
»Ato Pello egun Antton
»Guzien irrigarri!
»Ez duzue zeren harri
»Trufa ta burlak izanik
»Jende jakintsunen ganik.»
Nola erasi zuen asko,
Bai-eta naski soberasko;
Piztu ziren imbidiak
Eta bekaizko handiak.
Marmar hari ziren elkarri:
»Behar diogu jazarri,
»¿Zer da, zer da zital hori
»Burlaka mintzatzeko guri?
»Ez ote da zembait hemendik
»Hola dantzatzeko gai denik?
»Guk ere, nahi badugu,
»Horrembertze eginen dugu.
»Zer dire horren jauziak?
»Asto jaunaren burbutziak?
»Ez du zeren ahoa ideki
»Ez baita guk baino hobeki
»Zaintzen bere nausia,
»Hortan da gure hauzia!
»Utzirikan hor bera,
»Oro goazen etchera,
Hori erran zuena
Ez bide zen taldeko mothelena,
Eta gibelaz itzulirik
Etchalde goan zen zalburik.
Bertze bat ondotik jarraiki,
Aldizka guziak jaiki,
Eta barurik eguerditan
Chakurtchoa gelditu zan.
Orduan ezin zuen kontu
Etzuela urguluak ontu.
Nihork berelagunekin
Ez beza espanturik egin,
Deus ez baita errechago
Etsayen egitea baino.
Ez gaitezen
Beharrez baizen
Gure onez mintza,
Bertzeak ez baditza
Gabezala gori.
Burutan idukazu hori.