Aralar
Jauregi, Luis
Bizitz-bideko autsez t'odolez josirik dator
olerkaria zugana:
artu, ba, pozez, biotz-negarrez, ai! bustitako
bere muņ eta laztana.
Negarrez zaude ... Biotz-muņean nabaitu dizut
oņazearen eztena,
ta ara, ba-nator, zurekin negar egin-naiean
Euskal-Erritik barrena.
Ai! zaude ixilik... Ba-dakit-eta zergatik negar
dagiten zure begiak:
gure mendien espak aditzen, umetandikan
ba-daki olerkariak.
Ba-dakit nik noiz agur-dagitzun pozez urturik
zuri Ernio altsuak,
ta noiz negarrez biok zaudezten, laņo beltz-pean
lotsaz sartuta buruak.
Bai, zaude ixilik... Nik euskaldunei esango diet
zure naigabe zorrotza,
t'orduan noski euskaldun onak adituko du
zure deadar mingotza.
Euskal-semeak... Entzun gaur arren, entzun ta aditu
arretaz nere bertsoa!.
Gure Aralar negarrez dago... ta aingeru Migel
lotsaz bildurik egoak...!
Zenbat oroipen alai eta ilun piztu oi-diran
emen, biotz-barrenean...
Euskal-Erriko Edesti dana bizirik dago
oraindik zure gaņean.
Oraindik ere dirdits-dagite belar-gaņean
Goņi'ren malko gartsuak;
oraindik ere entzun oi-dira guda-mutillen
irrintzi ta asnas-estuak...
Ta... ¨Nor ote-da erritik-erri, basotik-baso
Aralar-mendi-burura,
bide osoan negar ta negar antxe datorren
atso agurgarri ura?
Alarguna lez beltzez jantzia, makil sendoa
bere esku dardaritsuan...:
Doi-doiez dabil... baņa almen-garra, sutegian fez,
pizturik dauka barruan.
Bere aurretik, otso antzeko Baso-jaun beltza
bide osoan alaka...
Bere alboan, elur antzeko ega luzedun
Maitagarriak egaka.
Erregiņa da... Baņan ez dauka koroi ederrik
bere buruan gaxoak...!
Ba-zeukan, baņa... Kendu diote, ta iņork bestek ez,
ai bere seme gaiztoak...!
Oraindik ere bere semeok, beren erritik
bota nai dute gaxoa...
Ta aien igesi, bere jauregi danak utzita,
mendi-goieta dijoa.
Auzpez Migel'en aurrean dago goruntz jasoaz
negarrez bere begiak...
Geroztik daude, Migel naigabez, negarrez berriz
Euskal-Erriko mendiak.
Ama Euskera, ene kutuna, dio Migel'ek,
txukatu zure negarra...
Zoaz errira, t'euskaldun onak adituko du
gaurko nere deadarra.
Zoaz errira..., launak biotzez maite zaitu-ta,
maite du-ta zure Erria:
berriro zoaz semeengana, ni izango naiz-ta
gaurtik zure Zaindaria.
Agur eta agur Naparroa'ko anai maiteak:
zuentzat nere txaloak;
Aurrera... ekin, anaiak batzen ta Ama onari
txukatzen negar-malkoak.
Erritik erri anai guziok batu t'eraman
Euskeraren magalera.
Ez utzi Ama maitasun-bila aterik-ate,
eskale baten antzera.
Euskal-semeak... Guziok batu, t'eutsi Euskerai
gaxoa il baņo lenago.
Jainkoak nai du...! Ta Aingeru Migel ezpatarekin
gure bazterrean dago.
