Churruka Trafalgar-en
Iraola, V.
Zorigaiztoko egun batian
Kadiztik ziran atera,
ontzi senduak geldi geldiro
itsas urdiñ zabalera;
aize terralak bela zuriyak
bultziaz ipar aldera,
¡ala joan ziran beldurgabiak!
¿ala etsayen beldurgabiak!
¡ala etsayen aldera!
Oroi gabeko zeru urdiña;
inguru alai garbiyak,
zarri ziradan itsas barrenen
aurrez ontzi gidariyak;
koraje biziz alkar galtzera
amorratutzen guziyak,
jo ta an bertan ondatzoraño
gizonak eta ontziyak
Zeruba eta itsas zabala
biyak eztalirik kotan
¿zer gertatu zan ¡Jesus laztana!
¿zer zan urruti ayetan?
sutunpak gogor danbetakoka,
ontzi aundi bat garretan,
bestia berriz karraskotzaka
urperatutzen puzketan
Aize chistuak, chimist dardarak,
soñu aundiko turmoyak.
asarretuta oso bezturik
ler egin nayian goyak;
milla puzketan erori-nayan
zeru altutik odoyak...
zorrotz gudatzen ziran alare
gure lurreko legoyak.
Jo ta paratu zituzben
olatu ta aiziak
guriak eta gurekin ziran
prantzes lagunen ontziyak;
paluen puzkak goitikan beera,
kaskuak zuloz josiyak,
orla zebiltzan guriak eta
orla ingelsa guziyak
Nelson zutela danaren buru
beldurgarrizko sarrera,
egiñik joan zan indar askoren
arrokeriyaz aurrera;
baña ontzi bat ¡Churruka buru!
irtenik bere bidera,
etsi arrua estu jura zan
lengo bidian ostera.
Sutori baten modu berian
ikusten ziraden sarri,
ontzi guzoyak alkar puzkatzen
zeren gogor ziran ari;
sutunak sutzen lertu biarrez
balak tiraka alkarri,
denak nai zuten erriyen onra
¡denak chit altuban jarri!
Sututzen ziran koraje biziz
zorrozki nola gogotik,
erasoaz ta eskutatuaz
indartsu biyotz guzitik
sua ta kia zurrunbilluan
goratu arren nasirik
aizkoraz danak ertzatu nayan
salta nai zuten ontzitik
Gero... ¡a! gero ezkutatuak
ke lodi beltzen azpiyan,
ziruritela purrukatuta
¡a! ondatubak urpian:;
baña berriro edoi azpitik
azaldu ziradenian,
¡zer erasoak! ¡zer burruketak!
erortzen ziran artian
Sei ontzi etsai lodien kontra
indartsu gudatutzen zan
bakarrik San Juan Nepucono
laja zuena zer esan
baña geyag o izanda ere
¿nola gidatuko etzan
ontzi artako legoi gogorren
gidari Churruka bazan?
Eskerretikan eskubitara
rau jiratuta atzian,
denak Churruka, gizon azkar au
¡denak zatitu nayian;
¡eritu zuten! baña sarturik
barrika iriñ batian,
-ziyon- Au ezda ezer ta segi
sutzen mentzutu artian
¿Zertan gudaritzen ziran añ estu?
¿zertan alako larriya
etsai guziyak ala sutzeko
ontzi bakar gudariya
indar guziyak batera juaz
irabasteko gloriya...
¡zer gerrariyak! eziñ mentzatu
¡seyak! Churruken ontziya
ikusirikan eziñ zutela
ezer gaindurik atera,
sutunpen abo guziyak jarri
zizkaten leku batera;
¡ill zan Churruka... ontziya berriz
zuloz josiya urpera...
ordun jachi zuten altuban
arro egon zan bandera
Gibraltar-era eraman zuten
ontzi guziya puzketan,
berritu eta erakuzteko
onroso ango uretan
geroo kamaran ate buruant
eta urrezko letretan,
jarri ziyoten Churruka zeren
auzarkia zan gudetan
Miragarrizko errezpetuan
euskaldun aren izena;
zeren ondoren onratua zan
ala merezi zuena;
ontzi kamara ikustatzera
sartu nai bazan, aurrena,
burutzij jarri asitzen zuten
gero sartzeko barrena
Churruka umant aren izena
indartsu leku danetan,
famaren otzak zabaldu ziran
presaka urrutiyetan;
kontatu ere ezkribatzalle
denak bera kondairetan,
Españiako glori andi.bat
zala itsas gizonetan.