Zer pena!
Guelbenzu, Ramon
¡Ama batentzat zer miñ aundiya!
¿Nola ez bere biyotza urratu,
Iya illian daukan alabak
Ogei urterik gaur ezbaditu...?
Koithadu ura anchen zeguan
Oyian ezin zala mugitu...
Zertan Jainkuak bearzubentzat
Orlako penak jarritzen ditu?
¡Orain geyena bizi biar ta!...
¡Nola ez bada arzaz kupitu!
Udaskenian oi dan bezela
Liriyo fiña oso igartzen,
Ala berian zijuakiyon
Bere asnasa pizkaka aitzen;
Galdetzen zuben: ¿Zergatik ez da
Nere galaya orain etortzen?
Gaur zinisten det ez nindubela
Esan bezela berak maitetzen...
T'ama-alabak malko artian
Bezarkadakin ziran laztantzen!...
Belarriyara esaten zizkan
Azken agurrak bere amari,
(Biyotza urtzen zijuakiten
Entzuten ala ayek biyari)
Mundu onetan nere gidari;
Agur bat eman, zure urrena
Maitasun dena nik nubenari...
Aren zai nago urrunt joateko...
Bañan, ¡gaistua! ez da ageri!...
Bañan ill da gero ni onera
Etortzen bada galai gastia,
Ez nuke naiko nere pechuan
Mushu ematen ari uztia;
Bildur bat damat ni aztu eta
Egiñ ote dun oraiñ bestia,
Nik det kulpa, nik, ezagueraren
Jaltan arekin ala astia...
¡Zer itz faltzua esan zirana!
"Zu izango zera nere emastia..."
¿Noiz orraztuko ditut urrena,
Zure buruko ille churiyak,
Eche aurreko gaztaña-pian
Kontu kontari jarririk biyak?
Zenbat oroitzen zaizkidan oraiñ
Naiz nekez izan zure egiyak;
Orain buztitzen zaizkit, alperrik,
Damutasunez, nere begiyak!...
Zerbait kupira izango aldu,
Komeni bada, o! Jaun aundiyak!
Itzik asmatu eziñik, zeguen
Ama gajua ari aditzen,
Mantalen ertza begiyetara,
Maiz shamar zala inguratutzen;
Ala berian beasunaren
Zorigaistozko ontizya uztutzen;
Ala berian bere alaben
Argitasuna dena itzaltzen...
Ta biyotzikan ez zuben ura,
Gela aretara etzan azaltzen...
Ezkal-buruko ate soñua
Zan bezelashe gelan sentitzen,
Aur koitaduen betazal biyak
Beti-betiko ziran eztutzen...
Nere begiyen aurrez azaltzen
Zan zoramena etzait astutzen,
Nola ama arek, ate onduan,
Eranzun ziyan malkoz urtutzen:
"Berandu zatoz, eche onetara...
¿Zertan gaitusu orla penatzen...!
