Irun
Gamboa, Jose
Idanusa, Uranzu, edo Iranzu
lengo iskribu zalle artian
esaten dutenez muatuba da,
Ondarrabiyan-ren mendian
egon bitartez izena franko,
andikan gero ondorenian
on Alfonso zortzigarrenak
fueroz donkitua libertadian
izandu ziran Erri-Kartazko
baimenarekiñ uste gabian;
ordu ezkeroz berrimenduba
jarri ziyoten Irún, lonbrian,
paraje gallan arrigarriya
arkitutzen da an zerupian;
asi Urrungo tontorretikan
Ayako punta arrapatzian
ikusten dira iru koroyak
nola daudezen gaiñ zabalian
oitura onak guarnatutzeko
geren izkuntza garbi maitian
eztrata bide chigorretatik
Bi-Bentetako ballera artzian
malkor maldetan betikan gora
berdiñetikan igarotzian
Jaizkibel-eko mendi goimendu
miragarriya igo luzian.
Uri-aurre, ikusgarriyak
inguru betan barrena,
baserri eche churi pollitak
edertasuna berena
azaldu nayez, sagastiyetan
iya etenez chortena
sagar gorriya panpandojata
aldamar klase onena,
barrak eta zumardiyakiñ,
panpos ornituba dena
lore pillazko mendez betiak
munto mediska endena
aise ifarra sakabanatzen
lurriñ usaya abena
errekachoko sasitik kanta
soso ta kukubarena,
soro zabala belar onduzko
metaz betia geyena,
aben tartian antzanduriyak
gordia kabi zekena,
zelai chikicho lekaz betiak
erriberetan urrena
Bidasa-ko ibaya ertzetik
itsasoraño irtena,
Paraiso bat bezela dauka
leku guztiya gallena.
Annka aldetikan
erriko egala
arrapatu bitartez
kamiyo erriala,
bi aldetaz espoloi
berdintzu zaba
arbol ostoz orriyak
azpiyan itzala,
jauregitegiyakin
aukerazko gala
kolore nastubetan
leyuak kristala
eguzki printzak diz-diz
jostutzen zaizkala:
jiran baratz ichiya
untza dariyola
loretan landaria
zenbat naidan, ala,
iturriya ertziya
apropoz bezela
arroketatik mar-mar,
plistili-plastala
erreka putzuraño
ura dijuala,
atechuak igari
jiran dabiltzala
chiniakla ariñ choka
ta errechiñola
arbol adar gañetik
kantua egiñala
gaitz da parajecho bat
billatzen iguala,
ibill toki edertzu
au zaigu azala
Kolon argidotarrez
izendatzen dala.
Erriyan gora sartuta nurrian
gallar Ayuntamentuba
juandan denbora zar zarretako
kondaira askok aitortuba,
Irundar jende prestu leyala
nunbait zan koajetsuba
guda frankotan utzi dubena
etzaya porrokatuba
oroitzmengarri argatik dauka
iskiñ batian goituba
talluntz luze bat San Juan Bautista
puntan daukala saituba
plaza zabaltzu berdiñ berdiña
dotore antolatuba,
ezkubitara jachirik sarri
Eliz sonatu dontsuba
beste aldera arturik non nai
apaña bizi lekuba
gurustatzendan kale bakoitza
eche pollitez nastuba
balkoyetatik dariyotela
krabeliñ lore lertuba
paretetikan tellaturaño
Leyotik leyo lotuba,
mata ostotzuba, echepareta
lajiaz eskutatuba
Zan Marzialen kalez betikan
Echadiz ziñalatuba
anziñetako denporaz nuntzan
len lenagoko portuba,
Eche berriyen atzian maldaz
kañoyetako murruba
azpiko aldian libertitzeko
zuben pelota jokuba
feri-tokiya eratziatik
oraindik sarri kenduba,
Meakatikan asita iyuaz
dago ikusgarrizko mendiya
bere oiñian agertzen dala
kontuz gordetzen duben arriya
lengo gudako denbora ayetan
paraje guztia oroizgarriya
or arreskatu izandu dute .
erbestetarrak iñoiz biziya,
or utzi lotzaz Bonaparte ta;
Napoleonen jende guztiya,
eraunsun arren leku goyenak
eziñ bilatu jachi-tokiya
arkaiz tartian arrastaka urbill
arranua da maiz ibilliya,
Lord Bellington jeneral zanak
bai omen zuben jakinduriya
baño onera sartu zanian
larri zan noski agintariya,
ezanik:
-¡Munduko jendia dugan
ez da Tubal-tarren erdiya!
On Pedro Irizar, Erretoria
Anbulodi ta Azkue argiya,
Irigoyen da Jauregirekiñ
auda eraso zuben bostiya,
etzaya ondatu ziguten era
milla bosteunda oitabiya
gerostikan du Aldabe ordez
Zan Marzialen izen berriya
egun orretan mentzi zalako
jasarre gogor karatiya
oroimengarri opaturikan
urtian beingo erromeriya
aurre aurretikan kabildua
armakiñ gero gazteriya
sutako ichuran tiro tiraka
alboradan alegrantziya
ezpatarekiñ danak alaitzen
zaldi gañian buru zariya
aldamenetik mirabe gazte
begi beltz eder xoragarriya
barrikachotik naidubenari
leyal eskeñchen diyo erariya
españ estucho pollitetatik
darizkiyola farra irriya!...
